Urząd Miejski w Środzie Wielkopolskiej Biuletyn Informacji Publicznej

Pliki komputerowe

Pliki komputerowe służą do zapisywania różnych danych i ich przedstawiania. Zawierają programy, dokumenty tekstowe, arkusze kalkulacyjne, grafiki, nagrania dźwiękowe, itp. Pliki wyglądają w następujący sposób:

• ikona – pliki posiadają dedykowane ikony zależne od rozszerzenia i aplikacji, której używamy do ich otwarcia;
• nazwa – znajduje się pod ikoną i powinna być tytułem/krótkim opisem zawartości pliku;
• rozszerzenie – najczęściej jest złożone z 3-4 znaków. Informuje jakiej aplikacji należy użyć do otwarcia pliku. Jeżeli aplikacja otwierająca plik jest zainstalowana na komputerze, powinna automatycznie otworzyć wybrany plik. W innym przypadku system zapyta użytkownika o wybór programu, jakim użytkownik chce plik otworzyć. Istnieją różne sposoby poznania rozszerzenia pliku, m. in.:
  
  • w nazwie pliku po kropce, jeżeli w ustawieniach jest zaznaczona opcja widoku rozszerzenia nazw plików;
  • we właściwościach pliku (należy kliknąć prawym przyciskiem myszy na pliku i wybrać pozycję "Właściwości"), zakładka "Ogólne", wiersz "Typ pliku:" w nawiasie.

Lista rozszerzeń plików w BIP

Poniżej zamieszczamy listę powszechnie stosowanych typów i rozszerzeń plików. Zawiera ona także krótkie wyjaśnienie i przykładowe programy służące do ich otwarcia.
Udostępnione w niniejszym Biuletynie Informacji Publicznej pliki posiadają opis zawartości, format oraz wielkość.

Pliki tekstowe – doc, docx, rtf, odt.

Pliki tekstowe służą do wprowadzania, wyświetlania i edycji głównie tekstu. Większość dokumentów i pism jest utworzona właśnie jako pliki tekstowe.
Można je otworzyć m. in. następującymi programami:

• WordPad – bezpłatny program zainstalowany w systemie Windows,
• Apache OpenOffice Writer – bezpłatny program do pobrania,
• LibreOffice Writer – bezpłatny program do pobrania,
• AbiWord – bezpłatny program do pobrania,
• Microsoft Word – płatny program.

Pliki prezentujące treści (PDF) – pdf.

Pliki prezentujące treści (PDF) służą do przedstawiania przygotowanej wcześniej zawartości w sposób przejrzysty i zwarty. Oferują ograniczone możliwości edycji.
Można je otworzyć m. in. następującymi programami:

• Adobe Acrobat Reader DC – bezpłatny program do pobrania,
• Foxit PDF Reader – bezpłatny program do pobrania,
• przeglądarki internetowe, np.:
  • Google Chrome – bezpłatny program do pobrania,
  • Mozilla Firefox – bezpłatny program do pobrania,
  • Microsoft Edge – bezpłatny program zainstalowany w systemie Windows.

Archiwa – rar, zip, 7z.

Archiwa tworzone są, by w jednym miejscu zgromadzić wybrane pliki, najczęściej zmniejszając ich rozmiar na czas przebywania w archiwum.
Można je otworzyć m. in. następującymi programami:

• 7-Zip File Manager – bezpłatny program zainstalowany w systemie Windows,
• IZArc – bezpłatny program do pobrania,
• PeaZip – bezpłatny program do pobrania,
• WinRAR – bezpłatny program do pobrania, po określonym czasie wyświetla się komunikat o dotację.

Pliki prezentujące dane przestrzenne – tif, geotif, gml, xml.

• pliki typu tif są plikami obrazu i służą do przechowywania grafiki rastrowej (tzw. bitmapa – obraz prezentowany za pomocą siatki pikseli) oraz informacji o obrazach
  Można je otworzyć m. in. następującymi programami:
  • XnView – bezpłatny program do pobrania,
  • InViewer – bezpłatny program do pobrania.
• pliki typu geotif są plikami tif z dodatkowymidanymi georeferencyjnymi, wykorzystywanymi do ustawienia obrazu w odpowiedniej lokalizacji przestrzennej i geometrii na ekranie.
  Można je otworzyć programami typu GIS, m. in.:
  • QGIS – bezpłatny program do pobrania.
• pliki xml przechowują i wymieniają dane między aplikacjami i systemami.
  Pliki gml są jednym z typów plików xml, używanym do przechowywania i wymiany informacji geograficznej. Pliki gml zawierają odpowiednio zagnieżdżone znaczniki tak, by programy je obsługujące mogły pozyskać ustandaryzowane dane o obiektach przestrzennych.
  Można je otworzyć programami typu GIS, m. in.:
  • QGIS – bezpłatny program do pobrania.

Arkusze kalkulacyjne – xls, xlsx, ods, ots, sdc.

Pliki arkuszy kalkulacyjnych służą do przygotowywania i wyświetlania danych w kolumnach i wierszach oraz zautomatyzowania działań na nich przeprowadzanych.
Można je otworzyć następującymi programami:

• Apache OpenOffice Calc – bezpłatny program do pobrania,
• Gnumeric – bezpłatny program do pobrania,
• LibreOffice Calc – bezpłatny program do pobrania,
• Microsoft Excel – płatny program.

Pliki dźwiękowe – mp3, acc, wav, mid.

Pliki dźwiękowe służą do przechowywania nagranych dźwięków.
Można je otworzyć nastęującymi programami:

• ALLPlayer – bezpłatny program do pobrania,
• AVS Media Player – bezpłatny program do pobrania,
• VLC Media Player – bezpłatny program do pobrania,
• Winamp Lite/Full – bezpłatny program do pobrania,
• Windows Media Player – bezpłatny program zainstalowany w systemie Windows.

Pliki filmowe – mp4, avi, xvid, mpeg.

Pliki filmowe służą do przechowywania nagrań wideo. 
Można je otworzyć następującymi programami:

• ALLPlayer – bezpłatny program do pobrania,
• KMPlayer – bezpłatny program do pobrania,
• Media Player Classic Home Cinema – bezpłatny program do pobrania,
• VLC Media Player – bezpłatny program do pobrania,
• Windows Media Player – bezpłatny program zainstalowany w systemie Windows.

Pobieranie plików

Przy pobieraniu plików pamiętaj o zachowaniu dobrych praktyk cyberbezpieczeństwa, m. in.:

• zawsze upewnij się, że źródło, z którego pobierasz plik, jest zaufane i bezpieczne,
• uważaj na reklamy, które mogą przenosić na fałszywe strony próbujące wyłudzić dane,
• nie udostępniaj swojego loginu ani hasła. Stosuj różne hasła do różnych serwisów, o odpowiednim stopniu skomplikowania i długości,
• regularnie aktualizuj system operacyjny, aplikacje i antywirusa,
• zwracaj uwagę na komunikaty wyświetlane na ekranie, nie odklikuj ich automatycznie.