Urząd Miejski w Środzie Wielkopolskiej Biuletyn Informacji Publicznej

Załącznik nr 1
do Zarządzenia Nr 92/2024 Burmistrza Miasta Środa Wielkopolska
z dnia 4 czerwca 2024 roku

Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem podczas dowożenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych zamieszkujących Gminę Środa Wielkopolska do placówek oświatowych

Wstęp

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez opiekunów dowożenia i kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorstwo transportowe świadczące usługi dowozu dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do placówek oświatowych (szkół, przedszkoli, ośrodków szkolno-wychowawczych) jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Opiekunowie dowożenia i kierowcy zatrudnieni przez przedsiębiorstwo transportowe świadczące usługi dowozu dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do placówek oświatowych traktują dziecko z szacunkiem oraz uwzględniają jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez opiekunów dowożenia i kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorstwo transportowe świadczące usługi dowozu dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do placówek oświatowych wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Opiekunowie dowożenia i kierowcy zatrudnieni przez przedsiębiorstwo transportowe świadczące usługi dowozu dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do placówek oświatowych, realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych danej placówki oraz swoich kompetencji.

Rozdział I
Objaśnienie terminów

1. Opiekunami dowożenia i kierowcami są osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej przez przedsiębiorstwo transportowe świadczące usługi dowozu dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do placówek oświatowych.
2. Dzieckiem niepełnosprawnym jest każda osoba do ukończenia 25. roku życia.
3. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
4. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
5. Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym opiekunów dowożenia i kierowców, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
6. Kwestia odpowiedzialności za bezpieczeństwo dzieci w Internecie nie dotyczy dowożenia dzieci do placówek oświatowych.
7. Osobą odpowiedzialną za Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem jest każdy opiekun dowożenia i kierowca sprawujący nadzór nad realizacją Standardów ochrony małoletnich przed krzywdzeniem podczas dowozu dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do placówek oświatowych.
8. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

Rozdział II
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

1. Opiekunowie dowożenia i kierowcy posiadają wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka opiekunowie dowożenia i kierowcy są zobowiązani przekazać informację uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
3. Opiekunowie dowożenia i kierowcy monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
4. Opiekunowie dowożenia i kierowcy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji opiekun dowożenia–dziecko, dziecko–opiekun dowożenia, kierowca–dziecko, dziecko–kierowca i dziecko–dziecko ustalone w niniejszych Standardach.
5. Rekrutacja pracowników na stanowisko opiekuna dowożenia do szkół i placówek oświatowych odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu – zasady bezpiecznej rekrutacji opiekunów dowożenia i kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorstwo transportowe stanowią załącznik nr 1 do niniejszych Standardów.

Rozdział III
Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka

1. Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci może przybierać różne formy, z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikowania.
2. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa dzieci:
   • popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem),
   • doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np. krzyk, kary fizyczne, poniżanie,
   • doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem).
3. Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przypadku podejrzenia działania na szkodę dziecka przez:
   • osoby dorosłe (opiekunów dowożenia, kierowców, inne osoby trzecie, opiekunów prawnych),
   • inne dziecko.
4. W przypadku powzięcia przez opiekuna dowożenia, kierowcę podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone lub zgłoszenia takiej okoliczności przez dziecko lub opiekuna dziecka, opiekun dowożenia ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej (zwanej również kartą interwencji) i przekazania jej wyznaczonej osobie w przedsiębiorstwie transportowym. Osoba odpowiedzialna w przedsiębiorstwie transportowym za standardy ochrony małoletnich przekazuje notatkę do wiadomości do Wydziału Oświaty, Kultury i Sportu Urzędu Miejskiego w Środzie Wielkopolskiej. Wzór notatki służbowej (karty interwencji) stanowi załącznik nr 2 do niniejszych Standardów. Notatka może mieć formę pisemną lub mailową.
5. Dane osoby (imię, nazwisko, email, telefon) wyznaczonej przez przedsiębiorstwo transportowe do przyjmowania zgłoszeń podejrzenia krzywdzenia dziecka, powinny być podane do wiadomości opiekunom dowożenia dzieci i ich opiekunom prawnym oraz do Wydziału Oświaty Kultury i Sportu Urzędu Miejskiego w Środzie Wielkopolskiej.
6. Osoba odpowiedzialna w przedsiębiorstwie transportowym za Standardy ochrony małoletnich po otrzymaniu notatki służbowej od opiekuna dowożenia lub kierowcy powinna powiadomić odpowiednie służby – jeśli zajdzie taka potrzeba.
7. W przypadku podejrzenia, że życie dziecka jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu należy niezwłocznie poinformować odpowiednie służby (Policję, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc po numer 112 lub 999 (pogotowie).
8. Wszyscy opiekunowie dowożenia oraz kierowcy, którzy w związku z wykonywaniem czynności służbowych podjęli informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązani do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
9. W przypadku, gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez opiekuna dowożenia lub kierowcę, wówczas osoba ta zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko z pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
10. W przypadku, gdy opiekun dowożenia lub kierowca dopuścił się wobec dziecka innej formy krzywdzenia niż popełnione przestępstwa na jego szkodę pracodawca opiekuna lub kierowcy przesłuchuje krzywdzącego i pokrzywdzonego, a następnie sporządza notatkę służbową i powiadamia odpowiednie służby w razie konieczności.
    W sytuacji, gdy naruszenie dobra dziecka jest znaczne w szczególności gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności dziecka, przedsiębiorstwo transportowe powinno rozważyć rozwiązanie stosunku prawnego z osobą, która dopuściła się krzywdzenia.
11. W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez inne dziecko jadące w pojeździe opiekun dowożenia oraz kierowca powinien przeprowadzić rozmowę z dzieckiem podejrzanym o krzywdzenie, sporządzić notatkę służbową i przekazać ją do osoby wyznaczonej w przedsiębiorstwie transportowym za przestrzeganie Standardów ochrony małoletnich.
    Osoba ta powinna skontaktować się z rodzicami/opiekunami prawnymi dziecka krzywdzącego i również sporządzić notatkę.
    Wszystkie zasady zawarte są w załączniku nr 3 do niniejszych Standardów – Schemat interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka.

Rozdział IV
Zasady ochrony wizerunku dziecka

Opiekunowie dowożenia i kierowcy zapewniają najwyższe standardy ochrony danych osobowych i wizerunków dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

1. W swoich działaniach kierują się odpowiedzialnością i rozwagą wobec udostępniania danych osobowych przewożonych dzieci, utrwalania, przetwarzania, używania i publikowania wizerunków dzieci.
2. Bez pisemnej zgody opiekuna prawnego opiekunowie dowożenia i kierowcy posiadają zakaz utrwalania, przetwarzania oraz udostępniania danych osobowych dziecka oraz publikacji wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografie, nagranie audio-wideo).
3. Tylko w nadzwyczajnych sytuacjach, jak np. wypadek, opiekun dowożenia jest zobowiązany udzielić informacji na temat danych osobowych dziecka odpowiednim służbom, np. Policji, ratownikom medycznym, przybyłym na miejsce zdarzenia.
4. Opiekunowi dowożenia i kierowcy nie wolno umożliwiać osobom trzecim ani przedstawicielom mediów utrwalenia wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) w pojeździe lub koło pojazdu dowożącego dzieci do placówki oświatowej bez pisemnej zgody opiekuna prawnego dziecka.
5. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, opiekun dowożenia musi skontaktować się z placówką, do której uczęszcza dziecko, która może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie osobie trzeciej lub przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
6. Pisemna zgoda, o której mowa powyżej, powinna zawierać informacje, gdzie będą udostępnione dane osobowe dziecka lub umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na stronie youtube.com w celach promocyjnych).
7. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalenie wizerunku dziecka nie jest wymagana.

Rozdział V
Monitoring stosowania Standardów

1. Przedsiębiorstwo transportowe świadczące usługi dowozu dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do placówek oświatowych wyznacza osobę odpowiedzialną za przestrzeganie Standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem podczas dowożenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.
2. Osoba, o której mowa w pkt. 1, jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia Standardów i prowadzenie rejestru zgłoszeń oraz za proponowanie zmian w Standardach.
3. Osoba, o której mowa w pkt. 1 niniejszego rozdziału, przeprowadza wśród opiekunów dowożenia i kierowców, raz na 12 miesięcy, ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 4 do niniejszych Standardów.
4. W ankiecie opiekunowie dowożenia i kierowcy mogą proponować zmiany Standardów oraz wskazywać naruszenia Standardów.

Załącznik nr 1
do Standardów ochrony małoletnich
przed krzywdzeniem podczas
dowożenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
zamieszkujących Gminę Środa Wielkopolska
do placówek oświatowych

1. Zasady bezpiecznej rekrutacji opiekunów dowożenia i kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorstwo transportowe, zapewniające dowożenie dzieci niepełnosprawnych do placówek oświatowych.
   1. Poznaj dane kandydata/kandydatki, które pozwolą Ci jak najlepiej poznać jego/jej kwalifikacje.
      Osoba zatrudniona na stanowisku opiekuna dowożenia/ kierowcy musi posiadać odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi.
      Aby sprawdzić powyższe, w tym stosunek osoby zatrudnionej do dowożenia dzieci i kierowania pojazdami przewożącymi dzieci oraz podzielania ich wartości związanych z szacunkiem wobec nich, przedsiębiorstwo transportowe może żądać danych dotyczących:
      1. wykształcenia,
      2. kwalifikacji zawodowych,
      3. przebiegu dotychczasowego zatrudnienia kandydata/kandydatki,
      4. datę urodzenia,
      5. dane kontaktowe osoby zatrudnionej.
   2. Poproś kandydata/kandydatkę o referencje z poprzednich miejsc zatrudnienia.
      Przedsiębiorstwo transportowe może prosić kandydata/kandydatkę o przedstawienie referencji od poprzedniego pracodawcy lub o podanie kontaktu do osoby, która takie referencje może wystawić. Podstawą dostarczenia referencji lub kontaktu do byłych pracodawców jest zgoda kandydata/kandydatki.
   3. Przed dopuszczeniem osoby zatrudnionej przez przedsiębiorstwo transportowe do wykonywania obowiązków związanych z przewozem oraz opieką nad dziećmi przedsiębiorstwo zobowiązane jest pobrać dane osobowe kandydata/kandydatki, w tym dane potrzebne do sprawdzenia osoby zatrudnionej w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – z dostępem ograniczonym oraz w Rejestrze Państwowej Komisji – dotyczy osób w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
      Rejestr dostępny jest na stronie – rps.ms.gov.pl.
      By móc uzyskać informacje z Rejestru z dostępem ograniczonym, konieczna jest uprzednia rejestracja.
      Aby sprawdzić osobę w Rejestrze, przedsiębiorstwo transportowe potrzebuje następujące dane kandydata/kandydatki:
      1. imię i nazwisko,
      2. data urodzenia,
      3. PESEL,
      4. nazwisko rodowe,
      5. imię ojca i matki.
      Wydruk z Rejestru należy przechowywać w aktach osobowych pracownika lub analogicznej dokumentacji dotyczącej osoby zatrudnionej w oparciu o umowę cywilnoprawną.
   4. Pobierz od kandydata/kandydatki informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności.
   5. Jeżeli osoba posiada obywatelstwo inne niż polskie, wówczas powinna przedłożyć Ci również informację z Rejestru karnego państwa obywatelskiego.
   6. Pobierz od kandydata/kandydatki oświadczenie o państwie/ach zamieszkiwania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska i państwie obywatelstwa, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej.
   7. Pod oświadczeniami składanymi pod rygorem odpowiedzialności karnej składa się oświadczenie o następującej treści – „Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Oświadczenie to zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
2. Konsekwencje nieprzestrzegania/naruszenia zasad Standardów przez opiekunów dowożenia i kierowców w stosunku do dzieci.
   1. W przypadku powzięcia informacji o wszczęciu wobec opiekuna dowożenia lub kierowcy postępowania karnego o przestępstwo przeciwko wolności seksualnej, przeciwko obyczajowości lub przestępstwo z użyciem przemocy popełnione przeciwko dzieciom, należy niezwłocznie takiego pracownika odsunąć od wszelkich form kontaktu z dziećmi lub rozważyć zakończenie umowy z tą osobą.
   2. W przypadku, gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez opiekuna dowożenia, kierowcę, osoba ta zostaje natychmiast odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko z dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
   3. Osoba wyznaczona przez przedsiębiorstwo transportowe do przestrzegania Standardów przeprowadza rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, a w szczególności z jego opiekunami prawnymi.
   4. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo, osoba wyznaczona sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo Policji lub prokuratury.

Załącznik nr 2
do Standardów ochrony małoletnich
przed krzywdzeniem podczas
dowożenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
zamieszkujących Gminę Środa Wielkopolska
do placówek oświatowych

Notatka służbowa (Karta interwencji)

1. Imię i nazwisko dziecka
   ……………………………………………………………………………..
2. Przyczyna interwencji (forma krzywdzenia) – opis
   …………………………………………………………………………………………………………
   …………………………………………………………………………………………………………
   …………………………………………………………………………………………………………
   …………………………………………………………………………………………………………
   …………………………………………………………………………………………………………
3. Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia
   …………………………………………………………………………………….
4. Działania podjęte wobec dziecka (w tym jakie oraz daty)
   …………………………………………………………………………………………………………
   …………………………………………………………………………………………………………
   …………………………………………………………………………………………………………
   ………………………………………………………………………………………………………..

..........................................
^{(miejscowość, data)}

.................................................................................
^{(czytelny podpis osoby sporządzającej notatkę służbową)}

Notatkę służbową należy przekazać osobie odpowiedzialnej za Standardy ochrony małoletnich (przedsiębiorstwo transportowe) oraz do wiadomości Wydział Oświaty Kultury i Sportu Urzędu Miejskiego w Środzie Wielkopolskiej.

Załącznik nr 3
do Standardów ochrony małoletnich
przed krzywdzeniem podczas
dowożenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
zamieszkujących Gminę Środa Wielkopolska
do placówek oświatowych

Schemat interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka

Podejrzewasz, że dziecko:

1. doświadcza ze strony innego dziecka przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie:
   • zadbaj o bezpieczeństwo dziecka i odseparuj je od osoby podejrzewanej o krzywdzenie,
   • sporządź notatkę służbową i przekaż ją osobie odpowiedzialnej za Standardy,
   • osoba odpowiedzialna za Standardy informuje opiekunów prawnych dziecka,
   • osoba odpowiedzialna za Standardy przekazuje notatkę służbową ze zdarzenia do wiadomości Wydziałowi Oświaty Kultury i Sportu w Środzie Wielkopolskiej.
2. doświadcza ze strony innego dziecka jednorazowo innej przemocy fizycznej (np. popychanie, szturchanie), przemocy psychicznej lub innych niepokojących zachowań:
   • zadbaj o bezpieczeństwo dziecka i odseparuj je od osoby podejrzanej o krzywdzenie,
   • sporządź notatkę służbową i przekaż ją osobie odpowiedzialnej za Standardy,
   • osoba odpowiedzialna za Standardy informuje opiekunów prawnych dziecka,
   • osoba odpowiedzialna za Standardy przekazuje notatkę służbową ze zdarzenia do wiadomości Wydziałowi Oświaty Kultury i Sportu w Środzie Wielkopolskiej.
3. doświadcza przemocy z uszczerbkiem na zdrowiu, wykorzystania seksualnego lub/i zagrożone jest jego życie:
   • zadbaj o bezpieczeństwo dziecka, odseparuj je od osoby podejrzanej o krzywdzeniem,
   • zawiadom Policję pod nr 112 lub 997,
   • sporządź notatkę służbową ze zdarzenia i przekaż ją osobie odpowiedzianej na Standardy,
   • osoba odpowiedzialna za Standardy informuje opiekunów prawnych dziecka, sporządza notatkę służbową którą przekazuję Policji i do wiadomości Wydziałowi Oświaty Kultury i Sportu w Środzie Wielkopolskiej.
4. doświadcza zaniedbania lub rodzic/opiekun dziecka jest niewydolny wychowawczo (np. dziecko chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach):
   • zadbaj o bezpieczeństwo dziecka, sporządź notatkę służbową i przekaż ją osobie odpowiedzialnej za Standardy,
   • osoba odpowiedzialna sporządza notatkę służbową przekazuje ją do wiadomości Wydziałowi Oświaty Kultury i Sportu w Środzie Wielkopolskiej.

Załącznik nr 4
do Standardów ochrony małoletnich
przed krzywdzeniem podczas
dowożenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych
zamieszkujących Gminę Środa Wielkopolska
do placówek oświatowych

Uwagi
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...